Η μεταβολή στην Αρχιτεκτονική. Kisho Kurokawa και Metabolists

Αφορμές για αυτές τις λίγες αράδες, για ένα αρχιτεκτονικό «περίεργο» κίνημα της δεκαετίας του 1960 υπήρξαν πολλές. Λίγο η λόξα για μια διαφορετική αρχιτεκτονική, λίγο η περιέργεια για μια αρχιτεκτονική της μεταβολής και της «κίνησης», λίγο οι παλιές αναζητήσεις σε τέτοιου είδους μονοπάτια, λίγο  οι αναμνήσεις που ξύπνησαν από ένα άρθρο με τίτλο "Για μια «open source» κινητική" .

Η δεκαετία του 1960 ήταν και στην αρχιτεκτονική η εποχή της αναζήτηση, των νέων ρευμάτων και των συνεχών μεταβολών. Δύο αρχιτεκτονικά ρεύματα εμφανίστηκαν ως  "εμπνευστές" μιας μεταβαλλόμενης, κινητικής αρχιτεκτονικής, οι Archigram και οι Metabolist.

Ο Kisho Kurokawa ήταν ένας από τους κορυφαίους Ιάπωνες αρχιτέκτονας του 20ου αιώνα, από τους πιο γνωστούς και ένας από τους ιδρυτές του κινήματος των Metabolists της δεκαετίας του 1960.

Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο πανεπιστήμιο του Τόκιο με δάσκαλο τον Kenzo Tange το 1959, ο Kurokawa βοήθησε στη δημιουργία του κινήματος των Metabolist, δημιουργώντας μια αρχιτεκτονική ομάδα, με μέλη όπως ο Kiyonori Kikutake, ο Fumihiko Maki, ο Tange. Οι αρχές των Metabolists περιστράφηκαν γύρω από τις ιδέες της μεταβολής, της παροδικότητας, της ρευστότητας και της αλλαγής. Όπως υποδηλώνει το όνομα του αρχιτεκτονικού αυτού κινήματος,  επρόκειτο για μια αρχιτεκτονική που πορεύεται ερευνώντας και παρατηρώντας φυσικές διεργασίες.

Ο Kurokawa πίστευε ότι τα ιδανικά των Metabolists εμπνεύστηκαν από την Ιαπωνική αντίληψη του σχεδιασμού και της κατασκευής των κτιρίων. Στην εδραίωση αυτής της άποψης ρόλο έπαιξαν και οι εικόνες με τα απομεινάρια των ερειπίων μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Τα κτίρια στην Ιαπωνία ήταν κατασκευασμένα από ξύλο και μετά από κάποια καταστροφή δεν άφηναν ίχνη ή μπορούσαν ευκολότερα τα κατεστραμμένα μέρη τους να αντικατασταθούν. Αντίθετα οι πόλεις της Ευρώπης, που ήταν κατασκευασμένες από τούβλα και πέτρα και με τρόπο ανελαστικό, δεν άφηναν περιθώριο  στην άμεση και εύκολη αποκατάσταση των ζημιών. Η παρατήρηση αυτή, σε συνδυασμό με τη συχνότητα των φυσικών καταστροφών στην Ιαπωνία, σημαίνει ότι οι Ιάπωνες ανοικοδομούσαν τις πόλεις τους από το μηδέν, οδηγώντας σε ό,τι Kurokawa περιγράφει ως «μια αβεβαιότητα σχετικά με την ύπαρξη, την έλλειψη πίστης στο ορατό, μια υποψία για την αιωνιότητα»

Περίπτερο της Toshiba

Η πρώτη ευκαιρία για να διερευνήσει αυτές τις ιδέες σε βάθος ήρθε το 1970 στην Οσάκα Expo, για την οποία ο Kurokawa σχεδίασε δύο περίπτερα, το Takara Beautillion και το περίπτερο της Toshiba.

Ωστόσο, το πιο ολοκληρωμένο παράδειγμα των αρχών σχεδιασμού του Kurokawa και ολόκληρου του κινήματος Metabolist ήταν το 1972 το Nakagin Capsule Tower, ένα κτίριο που αποτελείται από προκατα-σκευασμένα μικρό - διαμερίσματα, τις «κάψουλες», που έχουν σχεδιαστεί να προστίθενται, να αφαιρούνται και να αντικαθίστανται, όπως απαιτείται κατά τη διάρκεια ζωής του κτιρίου.

Το γεγονός πως η Nakagin Capsule Tower έχει πρόσφατα εμπλακεί σε μια συζήτηση συντήρησης και επισκευής, με προτάσεις να αντικατασταθούν κάποιες μονάδες, όπως προσδιορίζει το αρχικό σχέδιο, αποδεικνύει πόσο καλά η θεωρία των Metabolists μεταφράστηκε στον πραγματικό κόσμο των ακινήτων και των κατασκευών. 

Η ομάδα των Metabolist διαλύθηκε στις αρχές του 1970, τα ιδανικά της όμως θεωρούνται ως ένα ιστορικό προϊόν της ουτοπικής σκέψης της δεκαετίας του 1960.

Παρά το γεγονός αυτό, ο Kurokawa ποτέ δεν εγκατέλειψε πλήρως τη δέσμευσή του στη Metabolist σκέψη, προσάρμοσε τις ιδέες του με βάσει τα φυσικά συστήματα και τον κύκλο ζωής των κτιρίων, για να γίνει ένας σημαντικός συνήγορος για τον αειφόρο σχεδιασμό στα τελευταία του χρόνια.

Εσωτερικό της κάψουλας